Zaczynamy wtedy szukać informacji, jak zacząć trenować, z kim trenować, jakie warunki pies musi spełnić, aby rozpocząć karierę sportową. Ale jednocześnie zastanawiamy się z troską, czy nasz pies sobie poradzi. Czy nadaje się do rywalizacji sportowej? Jakie cechy powinien mieć, aby wspólna zabawa była bezpieczna i przyjemna?
Nie ma jednego kryterium, które należy spełnić, planując rozpoczęcie treningów sportowych. Bezwzględnym warunkiem jest zdrowie psa. Do większości aktywności, szczególnie dynamicznych, potrzebna jest nienaganna kondycja fizyczna oraz brak schorzeń ortopedycznych. Wyjątek stanowi nosework, bo możemy go trenować nawet z seniorem o ograniczonych możliwościach ruchu oraz z chorobami wieku starczego.
Dla kogo aktywność?
Czy każda rasa nadaje się do aktywnej formy spędzania wolnego czasu? Z założenia tak, ale pod warunkiem że aktywności będą dobrane pod konkretne predyspozycje psa, nie spowodują uszczerbku na zdrowiu oraz spełnią naturalne potrzeby czworonoga. Należy pamiętać, że dla przedstawicieli ras tzw. brachycefalicznych, cechujących się krótką kufą (np. buldogi francuskie, mopsy) wzmożony wysiłek fizyczny nie jest wskazany.
Co ważne, pies nie musi być przed-stawicielem konkretnej rasy, aby stać się znakomitym sportowcem. Kundelki bardzo często z powodzeniem startują w zawodach, zajmując wysokie miejsca.
POLECAMY
Przez tunel, palisadę i kładkę
Pod hasłem „sporty kynologiczne” kryje się mnóstwo dyscyplin. Jedną z nich, zdecydowanie najbardziej popularną w Polsce, jest agility, czyli pokonywanie przez psa toru z przeszkodami. Przewodnik prowadzi psa głosem i ruchem przez przeszkody, takie jak: stacjonata, tunel, palisada, kładka, huśtawka, skok w dal, slalom. Wysokość przeszkód dobierana jest w zależności od wysokości psa w kłębie. Podczas zawodów zwierzę nie może mieć na sobie żadnego sprzętu, w związku z tym nie ma możliwości fizycznego kontrolowania go podczas biegu. Z tego względu właściciele psów agresywnych zazwyczaj nie biorą udziału w tej dyscyplinie.
Jakie cechy powinien mieć pies, którego chcemy nauczyć pokonywania toru z przeszkodami? W agility królują psy zwinne, szybkie, wytrzymałe i silne, o prawidłowej technice skoku. Znaczenie ma także temperament czworonoga. Pies, który chętnie pracuje z człowiekiem, bystry, szybko reagujący na polecenia, energiczny i szybko wyciągający wnioski, idealnie sprawdzi się w tej dyscyplinie. Do ras, które radzą sobie na torze szczególnie dobrze, należą: border collie, owczarek australijski kelpie, pudel miniaturowy, owczarek szetlandzki, owczarek pirenejski.
Pogoń za dyskiem
Kolejną dyscypliną sportową, cieszącą się ogromnym powodzeniem wśród psiarzy, jest dogfrisbee. Ogromną zaletą tego sportu jest fakt, że do jego uprawiania nie potrzeba profesjonalnego placu treningowego. Zazwyczaj zajęcia odbywają się w parkach, na sprawdzonym przez opiekuna lub trenera podłożu, a do rozpoczęcia pracy wystarczą ulubione zabawki oraz plastikowe frisbee, dobrane do predyspozycji psa. Zaznaczmy, że psie frisbee znacząco różni się od tego, którym bawią się ludzie, dlatego aby nie zrobić zwierzęciu krzywdy, należy zaopatrzyć się w profesjonalny talerzyk.
Dogfrisbee to sport, który jest zabawą. Polega na aportowaniu dysku rzuconego przez przewodnika. Istnieje wiele konkurencji technicznych, w których pies musi złapać frisbee w określonej jednostce czasu. Najbardziej efektowną konkurencją jest freestyle, w której para człowiek–pies wykonuje do muzyki specjalnie przygotowany układ. Musi on zawierać elementy obowiązkowe: skok nad ciałem, odbicie od ciała przewodnika, salta w powietrzu, złapanie psa w locie czy też figury wykonywane na odległość. W układ można wpleść różne sztuczki. Oceniane jest zgranie pary, dokładność figur i technik rzutowych oraz „łapalność”.
Do tej aktywności wręcz stworzone są psy uwielbiające pracę z człowiekiem, uważne, energiczne, szybkie, mające dużą potrzebę pogoni za łupem oraz dużą świadomość swojego ciała. Do startów w zawodach dopuszczone są dorosłe zwierzęta. Najczęściej startują: border collie, teriery, owczarki szetlandzkie, kelpie, owczarki australijskie (aussie) oraz kundelki. Istnieją także podziały pod względem doświadczenia zawodników i psów.
Psie sztafety
Flyball, czyli wyścig psich sztafet, jest sportem, w którym sprawdzą się psy uwielbiające zabawki – szczególnie piłki. Znaczenie ma energia, szybkość, dokładność, świadomość ciała czworonoga.
W drużynie startują cztery psy. Zadaniem każdego jest przebiegnięcie przez cztery przeszkody do maszyny (tzw. boxu), z której wypada piłka. Pies ma wrócić z piłką do właściciela w jak najkrótszym czasie. Dużym utrudnieniem jest fakt, że psy mijają się ze sobą w czasie pokonywania przeszkód, dlatego stabilny temperament czworonoga będzie dużym atutem.
Odroczona nagroda i uciekający wabik
Obedience, czyli tzw. posłuszeństwo sportowe, wymaga od pary człowiek–pies dokładności, umiejętności pracy w każdych warunkach oraz przy odroczeniu nagrody. Wśród zadań, jakie pies musi wykonać podczas klasycznego obedience, jest m.in. chodzenie przy opiekunie, komenda „waruj” z marszu, skok przez przeszkodę w obie strony, przyniesienie konkretnego aportu, który pies wybiera z dwóch przedmiotów, czy wykonywanie na dystans komend „siad” i „waruj”. To sport dla psów stabilnych emocjonalnie, sprawnych fizycznie, szybkich i chcących pracować z ludźmi. Jest mniej dynamiczny niż opisane wcześniej, co może mieć znaczenie dla opiekunów czworonoga.
Ciekawym sportem zaspokajającym potrzebę pogoni jest coursing, czyli wyścigi za uciekającym wabikiem (atrapą ofiary). Specjalna maszyna ciągnie wabik po ziemi. Wyścig odbywa się po naturalnym terenie. Zazwyczaj biorą w nim udział charty. Psy potrafią pracować w odległości od człowieka, nie przeszkadza im też obecność innych czworonogów.
Do wyboru, do koloru!
Istnieją też sporty zaprzęgowe, takie jak canicross, dogtrekking, bikejoring, skijouring, w których przodują greyster, alaskan i siberian husky, łajki, wyżły. Psy wykorzystywane w sportach zaprzęgowych są wytrzymałe, silne, bystre, energiczne, dobrze współpracują z człowiekiem i bardzo lubią biegać. W przypadku tej grupy aktywności fizycznej również opiekun powinien wykazywać się dobrą kondycją. Do sportów zaprzęgowych można także zaliczyć weight pulling, czyli ciągnięcie ciężarów. Jest on zdominowany przez teriery typu bull. W aktywności tej duże znaczenie ma odpowiedni trening siłowy, wytrzymałościowy i techniczny.
Rally–O to świetny wybór dla osób rozpoczynających zabawę z psem. Daje okazję do szlifowania komunikacji, relacji, zaufania. Para człowiek–pies ma za zadanie pokonać tor z zadaniami o różnym stopniu trudności, m.in. siadanie przy słupku, zrobienie obrotu czy siadu. W przeciwieństwie do obedience, zadania nie muszą być wykonywane perfekcyjnie, a każda stacja jest oznaczona obrazkiem oraz zawiera dokładną instrukcję wykonania zadania. Dyscyplinę tę może uprawiać każdy zdrowy, ciekawski, lecz mało pobudliwy pies, chcący pracować z człowiekiem. Nie ma tu ras dominujących.
Zależnie od temperamentu
W ostatnich latach na popularności zyskuje dogdancing, czyli taniec z psem do muzyki. To dość efektowna aktywność, która pozwala dostosować układ do możliwości fizycznych psa. W tańcu najlepiej sprawdzają się czworonogi, które nie rozpraszają się, potrafią skupić się na człowieku, są zręczne i niezbyt pobudliwe. Na arenach widzimy zazwyczaj border collie, owczarki oraz kundelki.
Sportem kynologicznym jest też nosework, o którym piszemy w tym numerze naszego czasopisma.
To nic innego, jak znajdowanie zapachu pomarańczy, goździka i cynamonu w jak najkrótszym czasie. Nosework jest szczególnie polecany psom młodym i seniorom jako sposób na stymulację umysłową, zajęcie czasu, budowanie pewności siebie, naukę samodzielności, skupienia i wyciszenia. Wpływa na poprawę komunikacji na linii człowiek–pies. Czasem wykorzystywany jako element terapii psów z rozmaitymi problemami behawioralnymi. W rywalizacji sportowej z powodzeniem biorą udział również osobniki niepełnosprawne.
Zawody mają określone kategorie. Kategorie oznaczają rodzaj terenu do przeszukania – pomieszczenie (interior), teren zewnętrzny (exterior), pojazdy (vehicle), przedmioty (containers) i wodę (water). Każda podzielona jest na trzy klasy trudności. Do treningów nie potrzebujemy placu, ogromnej ilości sprzętu. Aktywność ta polecana jest każdemu psiakowi, niezależnie od temperamentu.
Zapamiętaj!
Nie ma jednego kryterium, które należy spełnić, planując rozpoczęcie treningów sportowych. Bezwzględnym warunkiem jest zdrowie psa. Do większości aktywności, szczególnie dynamicznych, potrzebna jest nienaganna kondycja fizyczna oraz brak schorzeń ortopedycznych. Wyjątek stanowi nosework, bo możemy go trenować nawet z seniorem o ograniczonych możliwościach ruchu oraz z chorobami wieku starczego.
W obliczu wyboru
Jak widać, jest wiele możliwości czynnego spędzania czasu z pupilem. Jak wybrać właściwą? Przede wszystkim musi ona sprawiać przyjemność zarówno psu, jak i opiekunowi. Gdy jedna ze stron pracuje pod przymusem, treningi nie są efektywne oraz nie mają nic wspólnego ze świetną zabawą. Aktywność najlepiej dobrać do preferencji i temperamentu psa oraz do kondycji fizycznej jego opiekuna. Duży wpływ na chęć uczestniczenia w treningach będzie wywierać dobry trener oraz zgrana grupa przyjaciół, wzajemnie motywujących się do dalszej pracy.
